Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2011

8) Επαγωγικοί συλλογισμοί από το γενικό στο εδικό !!!

(6/9/2022 Παράκληση, σχολιάστε τις αναρτήσεις μου είτε θετικά είτε αρνητικά. Θα είναι μια ευπρόσδεκτη ικανοποίηση για την προσπάθεια που κατέβαλα. Ακόμα και οι αρνητικοί σχολιασμοί, θα βοηθούσαν να διορθώσω ορισμένες απόψεις. Ευχαριστώ)

-Παραθέτω συνομιλία, που διεξήχθηκε σε ένα άλλο μπλοκ, ανάμεσα στις φιλολόγους με τα ψευδώνυμα bania και της πιο πεπειραμένης petles, πάνω στο θέμα των επαγωγικών συλλογισμών που ξεκινάνε από το γενικό στο ειδικό. Στο τέλος θα σημειώσω τις παρατηρήσεις μου. (Μετά τις παρατηρήσεις μου ακολουθούν προσθήκες, στην τελευταία από τις οποίες αναφέρω τι λένε οι ειδικοί, δηλαδή οι φιλόσοφοι):
@ bania
Το σχολικό στη σελ 18-19, θεωρεί τον παρακάτω συλλογισμό επαγωγικό...
«Οι Γάλλοι είναι αγενείς. Στο περσινό μου ταξίδι στο Παρίσι, ένας τελωνειακός υπάλληλος μου φέρθηκε αγενέστατα».
δεν πάει από το γενικό στο ειδικό? γιατί δεν είναι παραγωγικός συλλογισμός?


@ peltes29 :
-Είναι επαγωγικός συλλογισμός με γενίκευση, απλώς προτάσσεται το γενικό συμπέρασμα και ακολουθεί η ειδική προκείμενη.
-επίσης.... ως προς την ορθότητα τελικά εξετάζουμε μόνο τον παραγωγικό συλλογισμό ενώ τον επαγωγικό ανάλογα με το συμπέρασμα στο είδος στο οποίο ανήκει.
-Μπερδεύεσαι γιατί μας μάθαιναν ότι πχ από το γενικό πάμε στο ειδικό και όχι ότι από γενική προκείμενη καταλήγουμε σε ειδικό συμπέρασμα.

@ bania :
-άρα θα μπορούσαμε να πούμε ότι στον παραγωγικό συλλογισμό υπάρχει γενική προκείμενη και ειδικό συμπέρασμα
ενώ στον επαγωγικό γενικό συμπέρασμα και ειδική προκείμενη.....  ανεξάρτητα από τη σειρά των προτάσεων τελικά.  Σωστά??
-Νομίζω ότι με κατατόπισες πλήρως!!!
@peltes29 :
Nαι. Εγώ, τουλάχιστον, έτσι απλά . . .το έχω μάθει και το δουλεύω τόσα χρόνια. Απλώς, προσπάθησε να εντοπίζεις κάθε φορά ποιο είναι το συμπέρασμα. Κλασικό το παράδειγμα του βιβλίου " Ο Γιάννης είναι αναξιόπιστο πρόσωπο. Κλέβει στη Μονόπολη.", με το οποίο πάντα τα παιδιά μπερδεύονται. Βλέπεις την παγίδα; Πάλι προηγείται το γενικό συμπέρασμα.
@ bania
-ωραία.... έχουμε γενικό συμπέρασμα κ ειδική προκείμενη... επαγωγικός συλλογισμός!
Να γράψεις βιβλίο!!!!
το έχω κοιτάξει σε 4 βοηθήματα κ τόσο ξεκάθαρα δεν το λέει κανένα!!!

 Παρατηρήσεις μου:
1, έδωσα συγχαρητήρια στην ''μπάνια'' για την παρατηρητικότητά της, στο να εντοπίσει δηλαδή ότι ο συλλογισμός "Οι Γάλλοι είναι αγενείς. . . κτλ"  πηγαίνει από το γενικό στο ειδικό  (παρότι το βιβλίο έκφραση-έκθεση της τρίτης λυκείου λέει ότι η επαγωγή πηγαίνει από το ειδικό στο γενικό).
- Και ακόμη θερμότερα συγχαρητήρια έδωσα στην ''πέτλες'' γιατί βρήκε ένα πρακτικό τρόπο να ξεχω- ρίζει ορισμένους επαγωγικούς συλλογισμούς από τους παραγωγικούς. (=  4/12/12: Εδώ παρασύρθηκα ανεπίτρεπτα από ενθουσιασμό, γιατί μεταγενέστερα και μετά από προσεκτικότερη ματιά διαπίστωσα ότι η "πέτλες" δεν έχει δίκαιο).
2, Βέβαια ο συλλογισμός "Οι Γάλλοι είναι αγενείς. . . κτλ" στηρίζεται στη γενίκευση, ενώ ο συλλογισμός  ''Ο Γιάννης είναι αναξιόπιστο πρόσωπο κτλ'', στηρίζεται σε αίτιο-αποτέλεσμα και επομένως δεν γενικεύει το συμπέρασμα. *
3, Για τους επαγωγικούς συλλογισμούς με γενίκευση και για τους επαγωγικούς συλλογισμούς με αίτιο-αποτέλεσμα, θα πω ορισμένες σκέψεις, νομίζω χρήσιμες, στο μπλοκ μου Λογική 2 (Logic 2), γι' αυτό θα παρακαλέσω να τις ρίξετε μια ματιά. 
======
* Ο συλλογισμός "οι Γάλλοι είναι αγενείς . . .", για την ακρίβεια είναι παραλογισμός. Για να ξεχωρίζουμε έναν επαγωγικό συλλογισμό από έναν επαγωγικό παραλογισμό, είναι καλό να γνωρίζουμε τι λένε οι ειδικοί, δηλαδή οι φιλόσοφοι, για τους επαγωγικούς παραλογισμούς Βλέπε για το τι λένε οι ειδικοί στο μπλοκ μου:


  • Συλλογισμοί  ή στο μπλοκ μου
  • Λογική 2 (Logic 2) ).

    • ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΕς ΠΡΟΣΘΗΚΕς:
    -Προσθήκη 19/5/2012: Ο συλλογισμός "ο Γιάννης είναι αναξιόπιστο πρόσωπο . . . ."  είναι ελλειπτικός παραγωγικός συλλογισμός με υπερβολή. Παρακαλώ να δείτε σχετικά την 14η ανάρτηση σ' αυτό το μπλοκ.(Να σημειώσω ότι η φιλόλογος peltes29 δεν έχει δίκαιο ως προς αυτόν το συλλογισμό, που τον χαρακτηρίζει επαγωγικό, γιατί πλήρης αυτός ο συλλογισμός είναι: "όσοι κλέβουν στο παιχνίδι μονόπολη τους χαρακτηρίζουμε αναξιόπιστους ή σωστότερα ζαβολιάριδες/ ο Γιάννης κλέβει στη μονόπολη/ άρα είναι αναξιόπιστος ή σωστότερα ζαβολιάρης).  

    ΠΡΟΣΘΗΚΗ στις 26//11/011: Διαβάζω σε μπλοκ του φιλόλογου Κ έναν "επαγωγικό" συλλογισμό που το συμπέρασμα, όπως λέει ο Κ, είναι στην αρχή και μετά αναφέρονται οι ειδικές περιπτώσεις (που πηγαίνει με άλλα λόγια από το γενικό στο ειδικό). Ας παρακολουθήσουμε τον συλλογισμό, τα όσα λέει ο Κ και μετά θα σχολιάσω:  
    "Θεσμοί που δοκιμάστηκαν στο παρελθόν επί αιώνες, που καθιερώθηκαν µε αίμα πολύ, έχουν πια διαβρωθεί. Η οικογένεια, που ήταν η ζεστή φωλιά όπου πλάθονταν κι οπλίζονταν ο άνθρωπος, κάθε μέρα γίνεται και πιο σκιώδης. Ο τρόπος ζωής που είχε το παρελθόν κληροδοτήσει από γενιά σε γενιά – τιμιότητα, ντροπή, αξιοπρέπεια και κοινωνική συνεργασία – κινδυνεύει και αναιρείται καθημερινά από την πρακτική της εποχής µας. Το παρελθόν, ως αυθεντία, ως πηγή κανόνων βίου, υποφέρει από δεινή αμφισβήτηση.
    Σχόλια του Κ:  Στην παράγραφο υπάρχει επαγωγικός συλλογισμός. Απλώς το γενικό συμπέρασμα παρατίθεται στην αρχή και έπειτα παρατίθενται οι ειδικές προκείμενες που το διαμόρφωσαν.
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΟΥ: Στα σχολικά βιβλία αναφέρεται ως γενικός κανόνας ότι ο επαγωγικός συλλογισμός πηγαίνει από το ειδικό στο γενικό. Πουθενά δεν τονίζεται ότι υπάρχουν εξαιρέσεις. Πώς λοιπόν ένας μαθητής θα τολμήσει να πει ότι ο παραπάνω συλλογισμός είναι επαγωγικός; Άρα τα σχολικά βιβλία πρέπει να διορθωθούν για να αντιμετωπίζουν και τέτοιες περιπτώσεις και να μπορούν οι μαθητές να τις ξεχωρίζουν. Πώς θα γίνει αυτό; μάλλον θα πρέπει τα σχολικά βιβλία να μιλάνε και για τα άλλα κριτήρια που διαχωρίζουν τους επαγωγικούς από τους παραγωγικούς συλλογισμούς, κριτήρια που αναφέρω σε άλλο μπλοκ μου. Πάντως υπάρχει θέμα. > βλέπε την παρακάτω προσθήκη. (*)

    {Προσθήκη  14/12/12: Τι λένε οι ειδικοί για το πως διακρίνουμε αν ένας συλλογισμός είναι παραγωγικός ή επαγωγικός:
    -Δεν παίζει ρόλο αν πηγαίνει ένας συλλογισμός από το γενικό στο ειδικό, αν δηλαδή προηγείται ή έπεται το συμπέρασμα από τις προκείμενες.
    - Ρόλο διαδραματίζουν τα εξής:
    α) αν προστεθεί μια ακόμα προκείμενη: αν αυτή δεν ανατρέπει το συμπέρασμα, τότε έχουμε παραγωγικό συλλογισμό, πχ στο συμπέρασμα ότι βία υπάρχει πάντοτε, όσες προκείμενες και αν προσθέσεις το συμπέρασμα ότι υπάρχει βία παραμένει αναλλοίωτο/ αλώβητο. Ενώ στο συμπέρασμα "οι Γάλλοι είναι αγενείς, αν προσθέσεις ότι "εγώ πήγα στη Γαλλία και οι περισσότεροι με φέρθηκαν με ευγένεια", το συμπέρασμα ότι είναι αγενείς ανατρέπεται= δεν παραμένει αλώβητο. Ή στο συμπέρασμα ότι "η φιλία ενώνει τους λαούς" αν προσθέσεις τη γνώμη πολλών ότι "το συμφέρον ενώνει τους λαούς", το συμπέρασμα ότι η φιλία τους ενώνει περιορίζεται και δεν παραμένει αλώβητο.
    β) Στην παραγωγή από αληθείς προκείμενες προκύπτει αληθές συμπέρασμα, ενώ στην επαγωγή από αληθείς προκείμενες μπορεί να προκύψει λανθασμένο/ψευδές συμπέρασμα. Παραδείγματα: αληθείς προκείμενες για τη βία, αληθές συμπέρασμα, ενώ για τους Γάλλους αληθής προκείμενη, λανθασμένο συμπέρασμα.
    γ) Το συμπέρασμα στην παραγωγή δεν περιέχει νέα γνώση, απλά βεβαιώνει τη γνώση που περιέχεται στις προκείμενες, ενώ το συμπέρασμα στην επαγωγή έστω πιθανολογικά  περιέχει περισσότερη γνώση από εκείνη που περιέχουν οι προκείμενες (= η παραγωγή δεν ενισχύει και δεν προσθέτει περισσότερη  γνώση από όση αναφέρεται στις προκείμενες, ενώ η  επαγωγή ενισχύει τη γνώση προσθέτοντας περισσότερη από όση περιέχεται στις προκείμενες). Παραδείγματα: κάθε προκείμενη για το "βία υπάρχει πάντα" λέει ότι υπήρχε βία στην τάδε εποχή και όλες μαζί ότι υπάρχει βία= παραγωγικός συλλογισμός. Ενώ: "στο χωριό μου το γραμματοκιβώτιο είναι στην πλατεία, στο διπλανό χωριό επίσης, άρα και στην πλατεία του χωριού που βρίσκομαι τώρα θα υπάρχει γραμματοκιβώτιο"= νέα γνώση=  επαγωγικός συλλογισμός.
    δ) Η παραγωγή  βεβαιώνει ενώ η επαγωγή πιθανολογεί: Το "βία υπήρχε πάντα", βεβαιώνει, ενώ "στο χωριό που βρίσκομαι τώρα θα υπάρχει γραμματοκιβώτιο", πιθανολογεί} .

    (*) ΠΑΝΤΩΣ: Σε πολλούς συλλογισμούς είναι δύσκολο να πεις με βεβαιότητα αν είναι παραγωγικοί ή επαγωγικοί.  Έτσι στον συλλογισμό του φιλόλογου Κ που παρέθεσα:  "Θεσμοί που δοκιμάστηκαν στο παρελθόν επί αιώνες  . . . " θέλει πολύ ανάλυση για να αποφανθείς με βεβαιότητα αν είναι παραγωγικός ή επαγωγικός. Τελικά όμως θεωρώ ότι είναι παραγωγικός, γιατί δεν νομίζω ότι υπάρχει προκείμενη που να τη βάλω και να ανατρέψει ή να περιορίσει το συμπέρασμα. Χρησιμοποιώ δηλαδή ένα κλειδί που λένε οι ειδικοί, κλειδί που με βοηθάει να καταλήξω στο τι είδος συλλογισμός είναι αυτός.
    ΠΡΟΣΘΗΚΗ 9/7/2014: Υπάρχουν επαγωγικοί συλλογισμοί που πηγαίνουν από το γενικό στο ειδικό, όπως ο εξής:"Κατηγορικός-επαγωγικός: «οι περισσότεροι λέκτορες δεν είναι εκατομμυριούχοι/ ο Χ είναι ένας τυχαίος λέκτορας»/ συμπέρασμα «το πιο πιθανό είναι ο Χ να μην είναι εκατομμυριούχος». ** Το παράδειγμα από το βιβλίο του πανεπιστημιακού καθηγητή Φ. Β. Καργόπουλου "το πρόβλημα της επαγωγικής λογικής", από το κεφάλαιο: Επαγωγή από όλο σε δείγμα. Το συλλογισμό αυτόν τον ονομάζουν άμεσο ατομικό συμπερασμό'.ΑΡΑ σωστά σήμερα οι ειδικοί λένε ότι το κριτήριο ότι "οι επαγωγικοί πηγαίνουν από το ειδικό στο γενικό" δεν στέκει σε όλες τις περιπτώσεις και σωστά καθορίζουν τα "νέα" τέσσερα κριτήρια διάκρισης επαγωγικών από παραγωγικούς και τανάπαλιν, που είδαμε πιο παραπάνω.
    ======

    Τα ιστολόγιά μου

    Αναρτήθηκε από στις
    Ετικέτες

    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου

    Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)