Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

5) Πόσες προκείμενες έχει ένας συλλογισμός;


-Σε ένα μπλοκ φιλολόγων τέθηκε το ερώτημα "από πόσες προκείμενες, τέλος πάντων, αποτελείται ένας συλλογισμός; γιατί βρίσκουμε ακόμα και παραγράφους που δεν έχουν καμιά προκείμενη".

- Στο ερώτημα αυτό η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει σταθερός αριθμός προκείμενων* (ή με άλλη, πιο προσιτή και κατανοητή ορολογία: "αποδεικτικών προτάσεων"). Εξαρτάται από το πόσες προκείμενες απαιτούνται για να βγει το συμπέρασμα.
- Στο ενθύμημα μπορεί να είναι μόνο μια προκείμενη/αποδεικτική πρόταση: πχ "ο Σωκράτης ήταν θνητός, γιατί ήταν άνθρωπος".  
- Σε άλλο συλλογισμό μπορεί να είναι δυο αποδεικτικές: Πχ :Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί, ο Σωκράτης ήταν άνθρωπος, άρα ήταν θνητός. (="κατηγορικό- παραγωγικός συλλογισμός").
- Σε άλλο συλλογισμό μπορεί να είναι τρεις αποδεικτικές: Πχ : Συμπέρασμα/θεματική πρόταση: βία υπήρχε στην ιστορική, τουλάχιστον περίοδο, πάντα. Αποδεικτικές: Γιατί υπήρχε στην αρχαιότητα με τη μορφή της δουλείας, στο μεσαίωνα με την ιερά Εξέταση, στους μετέπειτα χρόνους και μέχρι σήμερα ως αποικισμός, ναζισμός, φασισμός και σταλινισμός. (="κατηγορικό- παραγωγικός").   
- Σε άλλο συλλογισμό μπορεί να είναι περισσότερες από τρεις. Πχ : Η υπηρέτριά μου Μ σταμάτησε απότομα να δουλεύει. Τότε περίπου χάθηκε και η ανεκτίμητης αξίας συλλογή γραμματοσήμων μου. Η Μ από τότε συχνάζει σε κέντρα πολυτελείας. Αγόρασε μάλιστα και πανάκριβο ΙΧ αυτοκίνητο. Άρα, το πιθανότερο είναι η Μ να έκλεψε την συλλογή γραμματοσήμων μου. (= "κατηγορικό- επαγωγικός").  
- Σε ένα είδος μάλιστα συλλογισμού, που μπορούμε να τον ονομάσουμε ατελή συλλογισμό, δεν υπάρχει καμιά προκείμενη/ αποδεικτική πρόταση. Αυτός ο συλλογισμός αποτελείται μόνο από συμπέρασμα και τον χρησιμοποιούμε όταν γνωρίζουμε ή υποθέτουμε ότι ο δέκτης του λόγου μας θα αποδεχτεί το συμπέρασμα χωρίς να απαιτήσει αποδεικτικές: Πχ: Κατανάλωση λέμε τη χρησιμοποίηση αγαθών και υπηρεσιών που παράγουν άλλοι.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ:
* Από πόσες προκείμενες μπορεί να αποτελείται ένας συλλογισμός;
- Να τι αναφέρει γι’ αυτό το ερώτημα, το βιβλίο των εννέα φιλοσόφων του πανεπιστημίου Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ «Εισαγωγή στη φιλοσοφία της επιστήμης, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, επανέκδοση 2001, στη σελίδα 8:
- «Μπορεί να υπάρχουν μια ή περισσότερες προκείμενες ∙ δεν απαιτείται ένας πάγια καθορισμένος αριθμός προκείμενων».
- Να σημειώσω, μάλιστα ότι αφήνει να εννοηθεί, ότι αυτό ισχύει και για τους παραγωγικούς και για τους επαγωγικούς συλλογισμούς, γιατί πουθενά δεν λέει ότι αφορά μόνο στους παραγωγικούς ή μόνο στους επαγωγικούς συλλογισμούς.
-Υπάρχουν και παραγωγικά επιχειρήματα χωρίς καμία προκείμενη. Αυτό το εκπληκτικό σημειώνεται σε υποσημείωση στη σελίδα 8 στο βιβλίο των εννέα φιλοσόφων που προανέφερα. Με άλλα λόγια, λέει το βιβλίο ότι υπάρχει περίπτωση να πούμε ή να γράψουμε ένα παραγωγικό συμπέρασμα, χωρίς να το υποστηρίξουμε με κάποια προκείμενη.
=======

Τα ιστολόγιά μου